De geschiedenis van Aalsmeer in vogelvlucht
In 1133 duikt de naam Aalsmeer, Aelsmer of Alsmar voor het eerst op in de geschiedenis. De naam Alsmar zou afgeleid kunnen zijn van aal (of paling) meer, Aelsmeer komt wellicht van ‘allesmeer’. Een andere uitleg van de naam Aalsmeer is dat het afkomstig is van ‘els-er’. Dit betekent waterig land, rijk aan elzen.
In de 12e eeuw omvatte Aalsmeer een gebied dat nog nauwelijks was ontgonnen. De venen, ten oosten van de meren, was nog een wildernis van lage elzen- en wilgenbossen. In de 13e eeuw breidde de ontginning zich snel uit. De Oosteinderpoel, Schinkelpoel, Stommeer, Hornmeer, Legmeer en de Westeinderplassen ontstonden. Door gebrek aan land moesten de mensen omschakelen naar visserij of het overgebleven land intensief bewerken. In de 17e eeuw ontstond de boomteelt. Het vormknippen, het knippen van buxus en taxus in vogels en kippen kwam op, net zoals de aardbeienteelt.
Rond 1650 veranderde het gebied. In 1650 werd de Stommeer drooggelegd. In 1674 volgde de Hornmeer en in 1852 de Haarlemmermeer. Door een dijkdoorbraak liep de Stommeerpolder in 1854 echter weer vol. Het duurde drie jaar tot deze weer droog was. Later volgde de drooglegging van de Schinkelpoel, Oosteinderpoel, Noorder Legmeer en Zuider-Legmeer. In deze periode vervielen verschillende bronnen van bestaan. De drooglegging betekende het einde van de visserij en de vervening kwam tot stilstand. Van 1850 tot 1885 beleefde de aardbeienteelt zijn hoogtepunt.
In 1912 werden de Centrale Aalsmeerse Veiling en de Bloemenlust in Aalsmeer-Oost gesticht. Exact zestig jaar later gingen beide veilingen op in een nieuwe veiling, de ‘Verenigde Bloemenveilingen Aalsmeer’. De bloemenveiling groeide uit tot de grootste ter wereld.
Aalsmeerse vlag
Aalsmeer als bloemenhoofdstad is ook zichtbaar in de Aalsmeerse vlag. De kleuren rood, groen en zwart refereren aan aardbeienplanten. Rood van de vrucht, groen van het blad en zwart van de aarde. Vermoedelijk is de vlag afkomstig uit de periode dat de aardbeiencultuur haar hoogtepunt kende, zo rond 1850.
Het wapen van Aalsmeer
Het wapen is officieel vastgesteld bij Koninklijk besluit van 26 juni 1816.
De omschrijving luidt: ‘Een veld van lazuur, beladen met een klimmende leeuw van keel, houdende een aal in deszelfs voorpoten’. De leeuw is waarschijnlijk ontleend aan het wapen van Holland, terwijl de aal er een sprekend wapen van maakt. Deze kleurstelling (kleur op kleur) komt zelden voor in de heraldiek. Het bij het wapen afgebeelde devies ‘Retine quod habes’ (houdt wat gij hebt) behoort niet bij de officiële beschrijving van het wapen.
Spreuk in gemeentewapen
De spreuk in het gemeentewapen van Aalsmeer luidt: retine quod habes. Dat betekent ‘behoudt wat ge hebt’. Dat kan van toepassing zijn op de molens en bijzondere monumenten in het dorp. Stuk voor stuk gebouwen met eeuwigheidswaarde.
Stelling van Amsterdam
Gemeente Aalsmeer bevat twee forten van de beroemde Stelling van Amsterdam die op de Werelderfgoedlijst zijn. In het fort bij Aalsmeer, gevestigd in Rijsenhout, is het Crash luchtoorlog- en Verzetsmuseum te vinden. Fort Kudelstaart biedt plaats aan een jachthaven en is op specifieke dagen geopend voor publiek.
Korenmolen de Leeuw
Aalsmeer bezit maar liefst drie fraai gerestaureerde molens. Fietsers en wandelaars kunnen genieten van de pittoresk gelegen Stommeermolen en van molen de Zwarte ruiter. Het best toegankelijk is Korenmolen de Leeuw, een ruim 150 jaar oude reus midden in Aalsmeer Centrum. De molenwinkel verkoopt zelfgemalen meelproducten.
Monumenten Tweede Wereldoorlog
Aalsmeer kent drie monumenten ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog: 'de propeller' in Kudelstaart, de gedenksteen aan het gemeentehuis in Aalsmeer Dorp en ‘The Crash’ in Aalsmeer-Oost.
De propeller is afkomstig van de bommenwerper die op 17 december 1942 een noodlanding maakte op de Westeinderplas. Dit herinneringsmonument kreeg een waardige plek in een groenstrook langs de Schweitzerstraat.
De gedenksteen aan het gemeentehuis bevat de namen van de inwoners van Aalsmeer die vielen in de oorlog en de bezettingstijd.
Het derde monument Hell’s fury of the Crash is in 2011 onthuld aan de G. den Hertoglaan in Aalsmeer-Oost. Het monument is ter herinnering aan het neerstorten op deze plek in december 1943 van Amerikaanse bommenwerpers. Het geallieerde konvooi “Hell’s fury” werd door Duits luchtafweergeschut neergehaald en daarbij vielen zes slachtoffers te betreuren. Jaarlijks vinden er op 4 mei bij alle drie monumenten herdenkingen plaats.